DUURZAME DROMEN

Zo geeft Juul mensen én spullen een tweede kans

Soms is het, om wat voor reden dan ook, moeilijk om een betaalde baan te vinden. Juul Heko Adang (43) wil kwetsbare mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt weer op weg helpen. Daarom richtte die* een bijzondere stichting op. Via diens initiatief worden kwetsbare mensen opgeleid tot meubelmakers. Dit gaat hand in hand met het repareren, upcyclen en recyclen van afgedankte, herbruikbare materialen. Het resultaat: geschoolde werknemers en een tweede leven voor de gerepareerde spullen.

 *Juul identificeert zich als non-binair. Dat wil zeggen dat die zich niet thuis voelt in de binaire gendercategorieën (vrouw of man). Juul geeft er daarom zelf de voorkeur aan om aangesproken te worden met de voornaamwoorden die en diens, in plaats van hij/zij en hem/haar.

Begin 1998 werd er bij Juul een zeldzame auto-immuunziekte gediagnosticeerd. Juul: “Ik had veel last van vermoeidheidsklachten en was erg vatbaar voor infecties. Daardoor was ik vaak ziek en moest ik regelmatig naar het ziekenhuis. Dat was geen makkelijke tijd.” Juul was toen achttien jaar en zou een paar maanden later aan de opleiding Activiteitenbegeleiding aan het ROC in Den Bosch gaan beginnen.

“Ik had maar energie voor halve dagen”, vertelt Juul. “Ik moest dus de keuze maken om halve dagen naar school te gaan of halve dagen stage te lopen. Ik koos voor dat laatste, met het idee dat ik de theorie later nog wel zou kunnen inhalen. Uiteindelijk heb ik die opleiding bij het ROC helaas niet af kunnen maken. Maar met de Basisopleiding Activiteitenbegeleider van NHA had ik 25 jaar later de mogelijkheid om me de theorie toch nog eigen te maken.”
 

Als warme broodjes over de toonbank

Die kennis kan Juul als oprichter van stichting Butterfly Upcycling goed gebruiken. Het idee voor deze stichting ontstond een paar jaar geleden, toen Juul vrijwilliger was bij een lokale kringloopwinkel. “Daar merkte ik dat er nog heel veel bruikbare spullen in de containers verdwenen”, vertelt Juul. “Meubels waar nog prima iets mee gedaan kon worden, werden naar de milieustraat gebracht. Ook merkte ik dat er in de kringloopwinkel mensen rondliepen die heel veel talent hadden, maar die eigenlijk niet vooruit konden. Toen dacht ik, ik wil die twee gaan samenbrengen.”

Boven de kringloopwinkel was er een ruimte die Juul tijdelijk mocht gebruiken om het idee voor de stichting te testen. Daar ging die aan de slag met upcyclen: een vorm van recycling waarbij een of meerdere afgedankte voorwerpen omgetoverd worden tot een nieuw en bruikbaar eindproduct.

“Spullen die eigenlijk richting de stort gingen of in de containers belandden, ging ik daar repareren en upcyclen”, legt Juul uit. “Dat heb ik een beetje als pilot gebruikt. Die spullen gingen vervolgens terug de winkel in en daar gingen ze echt als warme broodjes over de toonbank. Mensen waren er heel enthousiast over. En daaruit is eigenlijk de stichting ontstaan.”
 

Tweede kansen

Het doel van Juul is om een circulair vaardigheidscentrum op te richten met de stichting. Het idee achter dit vaardigheidscentrum is dat kwetsbare mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt hier worden opgeleid. In een werkplaats leren ze ambachtelijke vaardigheden om afgedankte meubels en andere spullen te repareren of te upcyclen. Door deze nieuwe vaardigheden hebben ze vervolgens een betere kans op de arbeidsmarkt. 

Met de stichting wil Juul spullen met een afstand tot de verkoopmarkt dus samenbrengen met mensen die een afstand hebben tot de arbeidsmarkt. “Door die samenkomst krijgen de spullen uiteindelijk een tweede kans op de verkoopmarkt”, legt Juul uit. “En de mensen die de spullen repareren en zo nieuwe vaardigheden aanleren, die krijgen een tweede kans op de arbeidsmarkt.”

Werk en waardering

Zelf heeft Juul ook ervaring met hoe het is om een afstand tot de arbeidsmarkt te hebben. “Ik heb twintig jaar lang geprobeerd om een betaalde baan te vinden”, vertelt die. “In die tijd heb ik één baan gehad van tweeënhalf jaar, maar dat hield op toen mijn werkgever geen loonkostensubsidie meer kreeg.”

Juul: “Ondanks mijn beperking heb ik me blauw gesolliciteerd en was er niet één andere werkgever die zei: nou die Juul, dat is een aanvulling voor ons bedrijf, die moeten we binnenhalen. En dat alleen maar omdat je het stempeltje van Wajonger hebt. Er werd altijd eerst gekeken naar mijn achtergrond als persoon met een chronische ziekte of een beperking.”
 

"De afstand tot de arbeidsmarkt wordt

vaak door de werkgevers gecreëerd."

 
"Veel werkgevers denken dan: leuk een goedkopearbeidskracht, die loonkorting willen we wel”, zegt Juul. “En dat vind ik gewoon jammer. Die waarde en waardering die je dan niet krijgt, dat vind ik heel erg. Met mijn talenten, vaardigheden en werkervaring was ik eigenlijk veel meer waard. En ik ben daar helaas niet de enige in.”

“We praten vaak over mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, maar je moet het eigenlijk omdraaien. Die afstand wordt door de werkgevers gecreëerd”, vindt Juul. “En bedrijven doen eigenlijk hetzelfde met spullen. Die gooien ze niet voor niks weg, want ze vinden dat het geen waarde meer heeft. Maar iets dat voor veel mensen minder waarde heeft, kan juist heel waardevol zijn. Dat wil ik gaan uitdragen met de stichting.”

Een zoektocht naar geluk

Nadat Juul aan de studie Activiteitenbegeleider aan het ROC was begonnen, is diens leven anders gelopen dan verwacht. Via een re-integratietraject liet Juul zich omscholen tot administratief medewerker. Maar al snel bleek dat die daar totaal niet gelukkig van werd.

Juul: “Ik wilde liever iets doen waar ik mijn creativiteit in kwijt kon en waar ik anderen verder mee kon helpen. Ik vind het heel belangrijk om iets voor anderen te kunnen betekenen. En ik ben gewoon een beweeglijk type. Uren op kantoor achter de computer zitten, dat is niks voor mij.”

Zo ontstond al snel de vraag, waar word ik wel gelukkig van? “Dat was toch die studie Activiteitenbegeleiding”, vertelt Juul. “Ik wilde dat heel graag afronden en dat is me gelukt met deze thuisstudie van NHA. Inhoudelijk was de opleiding heel interessant. Vanuit vrijwilligerswerk had ik al wel werkervaring met ouderen en met mensen met een verstandelijke beperking. Dankzij de opleiding heb ik ook kennis opgedaan over het werken met andere doelgroepen.”

“De kennis die ik opdeed, komt ook goed van pas in mijn werk voor de stichting”, vertelt Juul. “Zo heb ik bijvoorbeeld geleerd hoe ik moet rapporteren over de vorderingen van deelnemers.”

Juuls circulair vaardigheidscentrum

De stichting is nog op zoek naar een vaste locatie voor het vaardigheidscentrum waar ze deelnemers kunnen gaan ontvangen. In het vaardigheidscentrum wil Juul werkfit-trajecten gaan aanbieden. “Daarmee gaan we mensen in de werkplaats begeleiden bij het aanleren van vaktechnische vaardigheden”, legt Juul uit. Naast de werkplaats wil Juul ook een winkelgedeelte inrichten, waar de geupcyclede producten te koop aangeboden worden.

De deelnemers worden begeleid door een ambachtelijke leermeester. “We werken volgens het leermeester-leerling principe, waarbij een leermeester met ambachtelijke vaardigheden maximaal twee deelnemers gaat begeleiden”, vertelt Juul. “Mensen die geïnteresseerd zijn, kunnen zichzelf bij ons aanmelden, bijvoorbeeld via de participatiecoach van de gemeente of via de werkcoach van het UWV.”

De materialen waarmee de deelnemers werken, wil Juul ook via samenwerkingen met lokale bedrijven bemachtigen. Een win-winsituatie, want zo zijn die bedrijven gratis van hun restmateriaal af. “Anders moeten ze iedere keer flink betalen om een container te laten afvoeren. En wij komen het gratis ophalen”, legt Juul uit. Een ander voordeel is dat er zo al contacten gelegd zijn met verschillende bedrijven. “Zo’n werkgever kan dan denken: hé die persoon heeft hele gave producten van onze materialen gemaakt, die moeten wij zelf in huis hebben.”

Uiteindelijk wil Juul ook gedeeltelijk dagbesteding gaan verzorgen. “Dat is dan voor mensen die geen ontwikkelingspotentieel meer hebben om richting de arbeidsmarkt te gaan, maar die wel graag creatief bezig willen zijn, sociale contacten willen leggen of op zoek zijn naar dagstructuur”, legt Juul uit. 

Duurzame toekomst

Ook na het oprichten van het circulaire vaardigheidscentrum heeft Juul nog een toekomstdroom voor de stichting. “Wat ik heel graag zou willen, is dat er een blauwdruk komt voor het opzetten van zo'n vaardigheidscentrum”, vertelt Juul. “Daarom zijn we nu ook bezig met een handboek, zodat mensen niet het wiel opnieuw hoeven uit te vinden als zij ook een circulair vaardigheidscentrum willen oprichten.”

“We moeten met zijn allen ook richting de circulaire transitie”, vindt Juul. “Dus het is mijn droom dat er in ieder geval in elke provincie van Nederland een circulair vaardigheidscentrum komt. Gelukkig geloven anderen ook in het concept, want de stichting is al voor de tweede keer genomineerd voor de Duurzame 100 van dagblad Trouw.”

Werk jij ook graag voor en met mensen? Bekijk ons aanbod opleidingen in het vakgebied sociaal en pedagogisch werk. Ontdek welke opleiding bij jou past door een gratis proefles aan te vragen.